Doanh nghiệp Hà Nội ì ạch cổ phần hóa, thua lỗ liên miên

TP - Chuyện nợ nần, thua lỗ, ì ạch trong cổ phần hoá không chỉ xảy ra tại Haprosimex mà còn diễn ra tại hàng chục doanh nghiệp nhà nước khác của Hà Nội. Thậm chí tại một doanh nghiệp nhà nước ngành xây dựng 8 năm qua chưa xong thủ tục cổ phần hoá...

Ông Đinh Đại Cồ, Chủ tịch công đoàn Cty Hacinco.

Hacinco: 8 năm chưa xong cổ phần hoá

Cty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội (Hacinco) được UBND thành phố Hà Nội cho phép cổ phần hoá (CPH) từ ngày 29-10-2004. Quá trình CPH, Cty được Chi cục Tài chính doanh nghiệp Hà Nội chỉ đạo, Cty CP Chứng khoán Bảo Việt tư vấn hướng dẫn. Tổng số tiền công ty đã thu được từ bán cổ phiếu năm 2005 là gần 40 tỷ đồng.

Ngày 2-12-2005, Đại hội cổ đông được tổ chức, lập ra Cty CP Hacinco. Trong khi Cty đang chờ đăng ký kinh doanh để đi vào hoạt động thì ngày 23-12-2005, Sở Tài chính Hà Nội bất ngờ yêu cầu Cty phải có báo cáo kiểm toán tài chính năm 2005 trước khi chuyển sang Cty cổ phần do có đơn khiếu nại của một thành viên HĐQT và sau đó đã yêu cầu xem xét lại việc chuyển nợ thành vốn góp.

Và sau đó, kết quả đại hội cổ đông đã bị huỷ bỏ để chờ Sở Tài chính và UBND thành phố quyết định. Nhưng cho đến nay việc CPH tại Cty này vẫn dậm chân tại chỗ!?

Ông Đinh Đại Cồ, Chủ tịch Công đoàn Hacinco cho biết, việc đổ vỡ trong CPH đã gây thiệt hại không nhỏ cho DN, nhà nước và người lao động.

Tổng cộng đã có 498 cán bộ, công nhân viên của Cty và nhà đầu tư đã mua cổ phần suốt 8 năm qua mà chưa nhận được bất kỳ một đồng cổ tức nào, thậm chí không biết tương lai của các khoản đầu tư sẽ ra sao! Hoạt động sản xuất kinh doanh của DN bị ảnh hưởng nặng nề.

“Người lao động trong Cty không có lỗi gì mà lại phải chịu thiệt thòi và đến nay vẫn chưa có ai đứng ra nhận trách nhiệm”- ông Cồ cho hay.

Một góc Làng Sinh viên Hacinco. Ảnh: Tuấn Minh.

Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Phạm Công Bình, Phó Giám đốc Sở Tài chính Hà Nội khẳng định: tồn tại kéo dài tại Hacinco gần chục năm qua là do việc tính toán sai trong quá trình CPH và Thành phố chưa xử lý rốt ráo vụ việc này.

Sở Tài chính vừa tham mưu cho Thành phố mời một đơn vị kiểm toán độc lập xác định lại cổ phiếu ưu đãi, quyền lợi của người lao động, giá trị DN... để làm căn cứ xử lý dứt điểm.

Người lao động có quyền lựa chọn mua cổ phần và chỉ được mua một lần. “Tôi tin là trong năm 2013, việc CPH tại Hacinco sẽ được giải quyết dứt điểm”-ông Bình quả quyết.

Phổ biến nợ nần và thua lỗ

Chi cục Tài chính doanh nghiệp Hà Nội cho biết, tổng vốn nhà nước tại các DNNN của Hà Nội đang nắm giữ lên tới hơn 16.138 tỷ đồng, tuy nhiên hiệu quả sản xuất kinh doanh tại nhiều DNNN rất thấp.

Hàng loạt các DNNN của Hà Nội thua lỗ liên miên. Điển hình như Cty TNHH Nhà nước MTV Mai Động, Cty Vật tư Kỹ thuật Nông nghiệp Hà Tây, Cty Ăn uống Dịch vụ Du lịch Sóc Sơn, Cty Kỹ thuật Điện Thông, Cty TNHH nhà nước MTV Thương mại và Đầu tư Hà Nội, Cty Sản xuất Công nghiệp và Xây lắp Hà Nội...

Ngoài ra, nhiều DN mà Nhà nước nắm giữ 100% vốn hoặc cổ phần chi phối thì tỷ suất lợi nhuận trên vốn quá thấp. Cụ thể như Cty CP Đầu tư và Phát triển nhà số 68 có tỷ suất lợi nhuận trên vốn chỉ đạt 0,38% năm 2010; đạt 0,11% năm 2011; Cty TNHH nhà nước MTV đầu tư phát triển thể thao Hà Nội chỉ đạt tỷ suất lợi nhuận trên vốn có 3,8% năm 2010 và 1,21% năm 2011; Cty CP Đầu tư Xây dựng và Thủy tinh Hà Nội chỉ đạt tỷ suất lợi nhuận trên vốn có 1,49% năm 2010 và 2,17% năm 2011; Cty TNHH nhà nước MTV Giầy Thụy Khuê chỉ đạt tỷ suất 1,15% năm 2010 và 1,03% năm 2011; Cty MTV Giống gia súc Hà Nội chỉ đạt tỷ suất 0,07% năm 2010 và 0,17% năm 2011...

Nhận định về hiệu quả sản xuất kinh doanh của hàng loạt DN nêu trên, ông Chu Mạnh Cường, Phó Chi cục trưởng Chi Cục Tài chính doanh nghiệp Hà Nội cho rằng, nếu tỷ suất lợi nhuận trên vốn mà thấp hơn lãi suất tiền gửi ngân hàng thì đồng nghĩa với việc đầu tư hiệu quả rất thấp, đó là chưa tính đến lạm phát.

Cũng theo ông Cường, mặc dù nhiều DN báo có lãi, diện mạo bên ngoài “bảnh bao” nhưng thực chất bên trong cũng đã lâm trọng bệnh. Rất ít DN có vốn nhà nước của Hà Nội xây dựng được thương hiệu.

Quản trị DN nhìn chung rất yếu, nhiều trường hợp dây chuyền thiết bị đầu tư lớn mà sản phẩm làm ra không bán được.

“Nhiều người được cử làm đại diện vốn nhà nước cho đến khi về hưu mới thôi, kinh doanh không có nghề. Cơ chế bổ nhiệm, sử dụng người lãnh đạo trong nhiều doanh nghiệp nhà nước rất bất hợp lý”-ông Cường chua xót.

Hà Anh

Haprosimex bán cả nhà máy có trả hết nợ?

TP - Chỉ còn ít ngày nữa là đến Tết Nguyên đán Quý Tỵ nhưng theo nhiều cán bộ của Haprosimex “năm nay làm gì có Tết” bởi tình trạng nợ nần chồng chất tại doanh nghiệp này, đơn vị từng được tặng thưởng danh hiệu Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới cách đây mới vài năm...

Nhà máy dệt kim Haprosimex tại Ninh Hiệp - Gia Lâm. Ảnh: Hà Anh.

Anh hùng lao động - Còn gì?

Bây giờ đến Cty TNHH nhà nước một thành viên Sản xuất-Xuất nhập khẩu tổng hợp Hà Nội (Haprosimex), nhiều người không khỏi chạnh lòng. Nhà máy dệt kim Haprosimex tại Khu công nghiệp Ninh Hiệp (Gia Lâm, Hà Nội) nhiều khu nhà xưởng không còn tấp nập như ngày mới khai trương vào tháng 10-2008.

Nhớ ngày Haprosimex được tặng thưởng danh hiệu Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới hồi cuối năm 2008, nhiều người giật mình vì mới chỉ có 4 năm mà một thương hiệu lớn lại “teo tóp” nhanh đến vậy!

Chi cục Tài chính doanh nghiệp Hà Nội cho biết, liên tục nhiều năm qua, nhất là sau khi đầu tư Nhà máy dệt kim, Haprosimex “ngập” trong nợ nần. Hai năm liền từ 2010 đến 2011 doanh nghiệp (DN) này đều thua lỗ nặng. Báo cáo tỷ suất lợi nhuận trên vốn đối với Haprosimex (công ty mẹ) và Cty CP Haprosimex Thăng Long liên tục thua lỗ.

Tại Cty CP May Thanh Trì (đơn vị thành viên) lợi nhuận đạt rất thấp. “Tính đến hết năm 2011, DN còn nợ quá hạn ngân hàng lên tới 390 tỷ đồng. Năm 2012 tình hình còn khó khăn hơn” - một cán bộ lãnh đạo của Chi cục Tài chính doanh nghiệp Hà Nội cho hay.

Cũng theo Chi cục Tài chính doanh nghiệp, tình hình thua lỗ quá nặng tại Haproximex đang đẩy DN vào tình cảnh khốn khó.

“Chi cục Tài chính đã nhiều lần làm việc với lãnh đạo Haprosimex về những khoản nợ và khoản lỗ lớn này nhưng các anh ấy vẫn cho rằng do nguyên nhân khách quan, vì thị trường khó khăn mà không nhận rõ trách nhiệm chủ quan. Chúng tôi đã báo cáo đầy đủ lên lãnh đạo thành phố” - đại diện lãnh đạo Chi cục Tài chính doanh nghiệp Hà Nội nói.

Bán cả nhà máy vẫn không đủ trả nợ

Vì đâu mà một DN vừa được trao danh hiệu Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới với bề dày thành tích hàng đầu của Thủ đô lại lâm vào cảnh này? Theo đại diện lãnh đạo Sở Tài chính Hà Nội, nguyên nhân lớn nằm ở bài toán đầu tư.

Với mục tiêu mở rộng quy mô DN, Haprosimex đã đầu tư vào Nhà máy dệt kim rất hoành tráng nhưng cuối cùng lại “tắc” ở chính đầu ra cho sản phẩm.

Ông Phạm Công Bình, Phó Giám đốc Sở Tài chính Hà Nội, Phó trưởng ban thường trực Ban đổi mới sắp xếp doanh nghiệp nhà nước thành phố Hà Nội cho biết: Cách đây gần 1 năm, sau khi nghiên cứu phương án và tình hình tại Haprosimex chính ông là người đã yêu cầu lãnh đạo Haprosimex cần phải thay đổi cách xử lý.

“Phải bán nhà máy đi chứ không thể cứ bán hết nguồn lực, tài sản để duy trì nhà máy. Làm như vậy có thể bán tất cả đi mà vẫn không thể cứu được”-ông Bình cho hay.

Thực tế, Haprosimex đã từng “liên doanh liên kết” thực hiện dự án bất động sản mà thực chất là bán đi nhiều lô đất “vàng” tại các vị trí đắc địa được nhà nước giao với tổng diện tích lên tới cả chục ngàn mét vuông tại 88 Láng Hạ và 9A/233 Xuân Thủy...

Mặc dù đã mang đất tại những vị trí đắc địa được nhà nước giao từ thời bao cấp đi “liên doanh liên kết” khá nhiều nhưng khoản nợ của DN vẫn thuộc “top” đầu trong các doanh nghiệp nhà nước của thành phố.

Sở Tài chính Hà Nội khẳng định, đến nay lỗ luỹ kế của Haprosimex đã lên tới hơn 100 tỷ đồng, đó là chưa kể lãi vay phải trả cho ngân hàng cả chục tỷ đồng mỗi năm.

Cũng theo Sở Tài chính, hiện DN gần như cạn sạch nguồn lực. Ngay cả trụ sở tại 22 Hàng Lược là đất nhà nước cho thuê, tài sản trên đất còn lại không đáng kể.

“Về nguyên tắc cổ phần hoá thì phải có cái mà bán, tài sản còn phải là dương. Vốn nhà nước tại DN khoảng hơn 100 tỷ, như vậy là hết vốn rồi. Nhưng dù sao cũng phải tìm cách mà bán nhà máy đi để giảm thiệt hại cho nhà nước. Sau khi bán nhà máy rồi, còn lại đến đâu xử lý đến đó” - đại diện Sở Tài chính Hà Nội khẳng định.

Nhưng đại diện lãnh đạo Chi cục Tài chính doanh nghiệp cũng thừa nhận bán nhà máy vào thời điểm này chẳng khác gì đánh đố bởi tình hình kinh tế khó khăn, khó mà tìm được đối tác mua...

Nhà máy dệt kim Haprosimex hoàn thành và đưa vào vận hành vào cuối năm 2008. Nhà máy đặt tại khu công nghiệp Ninh Hiệp (Gia Lâm) với tổng vốn đầu tư 300 tỷ đồng, công suất thiết kế một năm khoảng 10 triệu áo T-Shirt, Polo-Shirt quy chuẩn và 2 triệu bộ quần áo thể thao...

Hà Anh